محمدرضا رضوی امروز در جمع دبیران اقتصادی رسانه‌ها با اشاره برگزاری همایش سیاست‌های صنعتی و تجاری که روزهای 18 و 19 مهر در مرکز همایش صدا و سیما برگزار می‌شود، گفت: شاخص ارزش‌افزوده از تولید ناخالص داخلی کشور طی 20 سال نشان می‌دهد این رقم از 45 درصد به 33 درصد یعنی 12 درصد کاهش یافته به‌عبارت دیگر در این سال‌ها به سمت تولید مواد خام و بدون ارزش‌افزوده توجه شده است.

این کارشناس اقتصادی افزود: سهم ارزش‌افزوده از صادرات غیرنفتی که در سال 83، رقم 7 میلیارد دلار صادرات بود این رقم در سال 93، به 35 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی رسیده اما سهم ارزش افزوده کالاهای صادراتی در این سال‌ها کاهش یافته به‌گونه‌ای که کالای مصرفی در سال‌های اولیه 36 درصد ارزش صادرات را شامل می‌شد و در سال 93، کالای مصرفی 73 درصد صادرات غیرنفتی را شامل می‌شود. به گفته وی، به عبارت دیگر سه چهارم صادرات غیرنفتی به سمت صنایع واسطه‌ای متمرکز شده است.

رضوی افزود: پدیده تخصص‌گرایی روی کالای واسطه‌ای و میانی در صادرات غیرنفتی که تجربه کشورهای آمریکای لاتین مانند آرژانتین و برزیل در دهه 60 و 70 میلادی بود اخیراً در صادرات غیرنفتی ایران مشاهده می‌شود یعنی با این توسعه صادرات اشتغال کمتری ایجاد می‌شود.

وی با بیان اینکه صادرات غیرنفتی به سمت صنایع فرآوری مانند فولاد، پتروشیمی و آلومینیوم حرکت شده در حالی که به جای صادرات پتروشیمی می‌توان 60 صنعت مرتبط مانند لاستیک، پلاستیک و صنایع جانبی که ارزش افزوده و اشتغال بیشتر و ارزآوری بالاتری دارند در صادرات غیرنفتی سهم بیشتری داشته باشند.

رئیس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی تاکید کرد: امروز معضلی در جامعه ایجاد شده که بیکاری افراد زیر دیپلم محدود شده و در عوض بیکاری تحصیل‌کردگان به بالای 40 درصد رسیده چون برای افراد تحصیل‌کرده شغل ایجاد نشده است.

رضوی افزود: در کشور ما بنگاه‌های بزرگ با اشتغال فراوان رشد نکرده‌اند مثلاً‌ در زمان رژیم گذشته بزرگ‌ترین صنعت خصوصی کشور در کشت و صنعت نیشکر مربوط به صاحبان ابریشم کاشان و پودر برف بود که 9 هزار شغل داشت همان زمان دو بنگاه کوچ و ساوانچی در ترکیه هر کدام 11 هزار و 7200 شغل داشتند اما امروز شرکت کوچ ترکیه 90 هزار شاغل و ساوانچی حدود 73 هزار شاغل در بخش خصوصی دارند و شرکت کوچ 450 میلیون دلار صادرات خودرو دارد و 45 درصد تولید کامیون و خودروی ترکیه را به خود اختصاص داده است.

رضوی گفت: در حال حاضر میانگین بنگاه‌های ایران در سال 84، 26 نفر شاغل و در سال 93، این تعداد به 16 نفر رسیده در بنگاه‌های کوچک و زودبازده هم وضعیت خوبی مشاهده نمی‌شود و 40 درصد بنگاه‌های کوچک در شهرک‌های صنعتی به ورته ورشکستگی رسیده‌اند.